Η νέα δεκαετία που ξεκινά με την έλευση του 2020 θα χαρακτηριστεί από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, γεγονός που θα οδηγήσει σε μία ιδιαίτερη ευαισθητοποίηση των ανθρώπων για τη φύση, αλλάζοντας τη σχέση μαζί της. Η αρχιτεκτονική είναι από τις πρώτες επιστήμες που θα προσπαθήσουν να εντάξουν τα στοιχεία της φύσης στο σχεδιασμό των κατασκευών, κάνοντας τα κτήρια πιο φιλικά προς το περιβάλλον και αξιοποιώντας στον ύψιστο βαθμό τις θετικές επιδράσεις της φύσης στην ζωή μας. Η τάση αυτή έχει ξεκινήσει μέσα από τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής που δειλά δειλά αποκτά όλο και περισσότερους υποστηρικτές τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
Ένα από τα μεγαλύτερα αισθητικά προβλήματα των ελληνικών πόλεων είναι η παραμελημένη “πέμπτη όψη”, τα δώματα. Συνήθως σε αυτά τοποθετούνται ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις χωρίς κανένα σχεδιασμό (ηλιακοί, κεραίες κλπ), ενώ ο χώρος που απομένει δεν χρησιμοποιείται από τους ενοίκους των υποκείμενων ορόφων. Αυτή η πρακτική στερεί από τους ενοίκους των κτηρίων έναν ζωτικό υπαίθριο χώρο, πολύτιμο αγαθό για τους κατοίκους των αστικών κέντρων. Μία από τις εφαρμογές που κινείται προς την κατεύθυνση αυτή είναι η δημιουργία λειτουργικών πράσινων δωμάτων σε νέα ή υφιστάμενα κτίσματα. Παρότι ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός έδωσε κίνητρα εφαρμογής των φυτεμένων δωμάτων σε νέα κτήρια με πριμοδότηση στον υπολογισμό των επιφανειών της φύτευσης, η ελλιπής ενημέρωση για τα οφέλη τέτοιων κατασκευών στο επίπεδο της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και της αειφόρου ανάπτυξης δεν έκανε ελκυστική την επιλογή διαμόρφωσης “πράσινων” στεγών και δωμάτων. Παρόλα αυτά κάποιες πετυχημένες εφαρμογές σε μεγάλη κλίμακα, όπως στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ίσως να αποτελέσουν το σπόρο για την επιλογή της “πράσινης” αρχιτεκτονικής και στη μικρή κλίμακα.
Τα φυτεμένα δώματα προσφέρουν με φυσικό τρόπο θερμομόνωση, προστατεύουν τα υλικά των μονώσεων από την έκθεσή τους στις καιρικές συνθήκες και μειώνουν τις ποσότητες των ρύπων στον αέρα δημιουργώντας ένα φυσικό περιβάλλον. Αυτό επιτυγχάνεται με τη δημιουργία μικροκλίματος που διατηρεί στο επιθυμητό επίπεδο τα ποσοστά θερμότητας και υγρασίας. Ανάλογα με τις προδιαγραφές του κτηρίου γίνεται η επιλογή του τύπου των φυτών, τα οποία δημιουργούν μια φυσική ασπίδα που προστατεύει και ταυτόχρονα αναβαθμίζει το αισθητικό αποτύπωμα του κτηρίου. Ο τύπος των φυτών υπαγορεύει επίσης και το βαθμό συντήρησης, που μπορεί να είναι από περιστασιακός (χαμηλή βλάστηση), μέχρι τακτικός (μεγάλη ποικιλία φυτών, θάμνων και δέντρων). Ως εκ τούτου, το φυτεμένο δώμα σε συνδυασμό με άλλες κατασκευές που μπορεί να ενταχθούν στο σχεδιασμό, όπως μονοπάτια, πέργολες, παιδότοπο, μπορεί να αποτελέσει έναν από τους βασικούς χώρους αναψυχής και κοινωνικοποίησης των χρηστών του.